Sir Fynwy yn dathlu effaith gadarnhaol Rhaglen NERS

Mae’r Cynllun Atgyfeirio Ymarfer Corff Cenedlaethol (neu NERS) wedi effeithio’n gadarnhaol ar fwy na 1,000 o unigolion yn Sir Fynwy dros y 12 mis diwethaf.

Mae’r rhaglen, a ariennir gan Lywodraeth Cymru, yn helpu i wella bywydau oedolion sydd mewn perygl o ddatblygu cyflyrau cronig, neu sy’n eu rheoli ar hyn o bryd, trwy drefn gweithgaredd corfforol strwythuredig 16 wythnos.

Yng nghyfnod adrodd 2024/2025, derbyniodd NERS 1,010 o atgyfeiriadau, gan ddangos ymgysylltiad cymunedol cryf. Ymhlith yr atgyfeiriadau hyn, dechreuodd 75% o gleientiaid y rhaglen, gyda 66% yn ei chwblhau’n llwyddiannus.

Yn seiliedig ar adborth:

· Mynegodd 100% o gyfranogwyr eu gobaith y byddai’r rhaglen yn parhau yn y dyfodol

· Dywedodd 91% y byddent yn argymell y rhaglen i eraill

· Dywedodd yr holl gyfranogwyr eu bod yn teimlo’n ddiogel ac yn gyfforddus wrth ymarfer corff

· Roedd 100% yn gweld yr hyfforddwyr ffitrwydd yn hygyrch ac yn hawdd siarad â nhw

Mae un cyfranogwr, Donald, 90 oed, wedi bod yn rhan o Ganolfan Hamdden Cas-gwent ers 2018.

Er gwaethaf heriau, gan gynnwys cwymp a arweiniodd at dorri ffemwr, dywedodd merch Donald: “Mae’r llawfeddyg yn credu bod ei adferiad rhyfeddol yn dibynnu ar ei ffitrwydd o’i ddosbarthiadau ymarfer corff.

“Mae Dad bellach yn ôl i’w ddosbarth wythnosol, yn mwynhau’r direidi a’r ymarfer corff gyda gweddill y dosbarth, yr ydym bellach yn eu hystyried yn ffrindiau i ni.”

Mae Donald yn parhau i fynychu dosbarthiadau wythnosol, gan fwynhau’r cyfeillgarwch ac ymarfer corff gyda ffrindiau.

Eleni hefyd oedd ymddeoliad un o’n haelodau o dîm NERS, Clare.

Mae Clare wedi bod yn rhan annatod o NERS ers ei sefydlu yn Sir Fynwy yn 2008. Trwy gydol ei hamser gyda MonLife, mae Clare wedi bod yn allweddol wrth gefnogi unigolion sydd â chyflyrau iechyd cronig, gan eu helpu i adennill ffitrwydd a byw bywydau iachach.

Dywedodd y Cynghorydd Sirol Angela Sandles, Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Gydraddoldeb ac Ymgysylltu: “Mae’n hynod galonogol gweld y canlyniadau cadarnhaol a’r adborth gan y rhai sydd wedi cymryd rhan.

“Mae rhaglenni fel NERS yn hanfodol wrth hyrwyddo ffyrdd iachach o fyw a chefnogi unigolion i reoli cyflyrau cronig.

“Mae’r straeon cyfranogwyr a’r cyfraddau ymgysylltu uchel yn dyst i effaith y rhaglen ac ymroddiad ein tîm.”

I ddysgu mwy am effaith y Cynllun Atgyfeirio Ymarfer Corff Cenedlaethol, ewch i https://www.monlife.co.uk/cy/effaith-gadarnhaol-rhaglen-ners-ar-drigolion-sir-fynwy/

Gwella Mynediad i Bawb, ymrwymiad Sir Fynwy i gynhwysiant

Mae Gwasanaeth Mynediad Cefn Gwlad MonLife wedi ymuno â Bethany Handley i godi ymwybyddiaeth am wella mynediad i bawb.

Wedi’i ariannu drwy Grant Gwella Mynediad Llywodraeth Cymru, mae dau fideo wedi’u ffilmio i godi ymwybyddiaeth ac i hyfforddi gwirfoddolwyr/tirfeddianwyr am yr angen i gael gwared ar rwystrau i bobl er mwyn iddynt gael mynediad i gefn gwlad y sir.

Mae Bethany Handley yn byw yn Sir Fynwy, yn aelod o Fforwm Mynediad Lleol Sir Fynwy ac yn llysgennad ar gyfer ymgyrch Mynediad i Bawb Byw Gwledig, Llwybr Arfordir Cymru, Llwybrau Cenedlaethol a Cherddwyr Cymru. Mae hi wedi cael ei chydnabod fel un o’r deg person anabl mwyaf dylanwadol sy’n gweithio yng ngwleidyddiaeth, y gyfraith a’r cyfryngau yn y DU.

Dywedodd Bethany Handley: “Mae gan bob un ohonom ofynion mynediad. Mae un o bob pump o bobl yn anabl. Ar ryw adeg yn ein bywydau, efallai y byddwn ni gyd yn profi anabledd.

“Pan fyddwch yn eithrio un unigolyn, rydych chi hefyd yn eithrio’u teulu a’u ffrindiau. Mae yna ffyrdd i bawb: gwirfoddolwyr, tirfeddianwyr, a’r rhai sy’n cerdded ac yn olwyna ar lwybrau, i wneud ein llwybrau’n fwy hygyrch i bawb”.

Nododd y Cynghorydd Sirol Mary Ann Brocklesby, Arweinydd Cyngor Sir Fynwy: “Sir Fynwy oedd yr awdurdod cyntaf yng Nghymru i fabwysiadu (yn 2004) bolisi mynediad lleiaf cyfyngol. Oherwydd y polisi, rydym wedi ymrwymo i leihau rhwystrau mynediad ar y rhwydwaith hawliau tramwy a chael gwared ar stiles presennol.

“Mae’n un o’r ffyrdd rydyn ni’n mynd i’r afael ag anfantais o fewn cymunedau. Rwy’n falch iawn ein bod yn gweithio mewn partneriaeth â Bethany ac yn cyflwyno’r neges bod cefn gwlad i bawb.

“Mae gwella hygyrchedd ein rhwydwaith hawliau tramwy cyhoeddus yn greiddiol i’r hyn rydyn ni’n ei wneud. Mae’n ei gwneud hi’n haws i bobl ymgorffori cerdded, marchogaeth neu feicio yn eu bywydau bob dydd ac yn cefnogi ffyrdd o fyw iach egnïol. Hoffem ddiolch i’r holl dirfeddianwyr, sefydliadau a gwirfoddolwyr sy’n gweithio gyda ni i gael gwared ar rwystrau a gwneud ein cefn gwlad yn fwy hygyrch i bawb.”

Ychwanegodd y Cynghorydd Sirol Sarah Burch, Aelod Cabinet dros Faterion Gwledig, Tai a Thwristiaeth, “Rydym yn falch iawn o fod wedi gallu cefnogi a galluogi grwpiau gwirfoddol cymunedol i ymgysylltu’n weithredol â phrosiectau cefn gwlad, gan greu cymunedau cynaliadwy a gwydn.

“Diolch i’r Grant Gwella Mynediad, mae gennym bellach 17 o grwpiau gwirfoddol gweithredol, sydd wedi cael eu cefnogi gyda hyfforddiant, offer a deunyddiau.

“Maen nhw wedi cynnal milltiroedd o arolygon ac yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf wedi helpu i wella mynediad trwy gael gwared ar steiliau a’u disodli gyda bylchau neu gatiau (68). Maent hefyd wedi clirio llystyfiant o wyth milltir o lwybrau a 466 o ddarnau o ddodrefn. Mae llawer mwy o lwybrau ar y gweill o ran gwelliannau yn 2025 ac rydym yn edrych ar ffyrdd y gallwn nawr eu hyrwyddo’n well.”

Os oes gennych ddiddordeb mewn cael gwared ar rwystrau neu ymuno â grŵp gwirfoddolwyr mynediad cefn gwlad, cysylltwch â’r Tîm Mynediad i Gefn Gwlad drwy e-bostio countryside@monmouthshire.gov.uk Am ragor o wybodaeth, gallwch hefyd ymweld â’r dudalen we https://www.monlife.co.uk/cy/outdoor/countryside-access/countryside-access-projects-delivery-plan/

Dadorchuddio tŵr gwenoliaid duon yn Neuadd y Sir, Brynbuga

Mae tŵr gwenoliaid duon chwe metr wedi’i osod yn Neuadd y Sir ym Mrynbuga fel rhan o Gyllid Ffyniant a Rennir Grid Gwyrdd Gwent ar gyfer gwella Mannau Gwyrdd.

Mae’r tŵr, sy’n cynnwys blychau adar ar gyfer hyd at 12 pâr o wenoliaid, wedi’i osod yng ngardd gymunedol Bwyd Bendigedig.

Nod y tŵr yw cefnogi’r boblogaeth leol, sydd ar y Rhestr Goch Pryder Cadwraeth Adar a chodi ymwybyddiaeth o sut mae Cyngor Sir Fynwy yn cefnogi adferiad natur ledled y sir.

Bydd y tŵr:

· Yn darparu mannau nythu ychwanegol ar gyfer gwenoliaid a natur drefol arall, i helpu i fynd i’r afael â cholled hirdymor safleoedd nythu traddodiadol mewn adeiladau.

· Yn darparu darn amlwg o gelf i hysbysu trigolion ac ymwelwyr â’r Ardd Gymunedol Bwyd Bendigedig am yr aderyn trefol eiconig hwn sy’n dirywio mewn niferoedd, ac i ysbrydoli unigolion i weithredu i helpu gwenoliaid a natur drefol arall.

Yn ddiweddar, mae gwenoliaid duon wedi cael eu rhoi ar y Rhestr Goch Pryder Cadwraeth Adar i gydnabod bod poblogaethau ledled y DU wedi gostwng 58% ers 1995, 75% yng Nghymru.

Mae gwenoliaid yn nythu bron yn gyfan gwbl mewn adeiladau, gan ddefnyddio tyllau bach i fagu eu bach. Mae gwenoliaid yn paru am oes, gan ddychwelyd i’r un safle nythu bob blwyddyn.

Fodd bynnag, gyda llawer o hen adeiladau yn cael eu hadnewyddu, tyllau bach yn cael eu llenwi, neu adeiladau’n cael eu dymchwel, ac mae ein gwenoliaid yn colli eu safleoedd nythu. Er mwyn helpu’r adar hyn, dylid cadw eu safleoedd nythu yn ystod gwaith adnewyddu, a ddarperir yn artiffisial ar ffurf blychau gwenoliaid duon neu ar ffurf Tŵr Gwenoliaid Duon.

Mae Cyngor Sir Fynwy wedi cynhyrchu Cynllun Gweithredu Adfer Natur Leol, sy’n nodi camau gweithredu i helpu i wrthdroi’r dirywiad mewn bioamrywiaeth ac adeiladu gwytnwch ecosystemau, cefnogi adferiad natur a darparu cyfleoedd sy’n seiliedig ar natur i godi ymwybyddiaeth.

Dywedodd y Cynghorydd Sirol Catrin Maby, Aelod Cabinet dros Newid yn yr Hinsawdd a’r Amgylchedd: “Mae gwenoliaid duon ar y rhestr goch oherwydd gostyngiad yn y niferoedd ac felly mae’n hanfodol ein bod yn gwneud yr hyn y gallwn i’w cefnogi.

“Mae’r tŵr gwenoliaid duon hwn yn ffordd wych o sicrhau ein bod yn parhau i weld parau bridio yn Neuadd y Sir am flynyddoedd lawer i ddod. Gobeithiwn y gall hyn fod yn gam bach tuag at adferiad poblogaethau gwenoliaid duon yn y dyfodol agos.”

Mae Cyngor Sir Fynwy yn gobeithio cefnogi gwaith prosiect gwenoliaid duon pellach drwy gyllid Lleoedd Lleol ar gyfer Natur Llywodraeth Cymru yn ystod 2025-2027. Os hoffech ddarganfod mwy neu gymryd rhan, anfonwch e-bost at LocalNature@Monmouthshire.gov.uk

Asesiad Digonolrwydd Chwarae yn cael ei gwblhau yn Sir Fynwy

Mae Asesiad Digonolrwydd Chwarae 2025 Cyngor Sir Fynwy wrthi’n cael ei gwblhau a disgwylir ei gyflwyno ym mis Mehefin.

Rhan o amcan yr asesiad yw dangos fod chwarae yn gyfrifoldeb i’r awdurdod cyfan, ac y dylai gael ei gynnwys ym mhob agenda.

Cynhaliodd y cyngor gynhadledd i’w gyflwyno i randdeiliaid – yn cynnwys cynghorwyr sir a lleol a phobl amlwg, drwy gyfuniad o gyflwyniadau a rhyngweithio – gan ddangos yr holl waith a gafodd ei gwblhau ar draws yr awdurdod lleol o amrywiaeth o adrannau yn ymwneud â chwarae.

Roedd hyn yn dathlu’r gwaith a gwblhawyd a’r manteision a gafodd y gymuned, plant a phobl ifanc. Roedd y gynhadledd hefyd yn gyfle i’r rhai oedd yn bresennol i gynnwys eu sylwadau yn yr asesiad terfynol.

Yn ogystal â bod yn ddyletswydd statudol, mae chwarae yn bwysig ar gyfer iechyd, datblygu a llesiant plant a phobl ifanc ac mae’n hawl iddynt fel a nodir yn erthygl 31 Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn – gan warantu’r hawl plant i orffwys, hamdden, chwarae a chyfranogiad mewn bywyd diwylliannol ac artistig.

Dyddiad cau Llywodraeth Cymru ar gyfer cyflwyno’r Asesiad yw 30 Mehefin 2025. Caiff adroddiad ei ystyried yng nghyfarfod y Cabinet ar 25 Mehefin.

Dywedodd Angela Sandles, Aelod Cabinet Cydraddoldeb ac Ymgysylltu Cyngor Sir Fynwy: “Mae darpariaeth chwarae yn rhan mor hanfodol o’r gwaith ar draws Cyngor Sir Fynwy ac mae’n rhan gyfannol o ddatblygiad plant a phobl ifanc ar draws y rhanbarth.

“Rwy’n falch o’r holl waith sy’n mynd rhagddo ar draws y sir i sicrhau y rhoddir blaenoriaeth i chwarae.

“Roedd yn hyfryd clywed cyflwyniadau gan blant ysgol yn y gynhadledd. “Edrychaf ymlaen at weld yr Asesiad Digonolrwydd Chwarae terfynol cyn ei gyflwyno yn nes ymlaen eleni.”

Sir Fynwy yn dathlu llwyddiant diwylliannol mewn digwyddiad blynyddol

Dathlodd Cyngor Sir Fynwy ddiwylliant y sir am yr ail flwyddyn yn olynol gyda digwyddiad yn Neuadd y Sir, Brynbuga.

Ddydd Gwener, 11 Ebrill, roedd Neuadd y Sir unwaith eto yn llawn meddwl creadigol wrth i sîn diwylliannol Sir Fynwy ddathlu ei llwyddiant yn ystod y flwyddyn ddiwethaf a thu hwnt.

Roedd thema eleni yn canolbwyntio ar ffilm, theatr, cerddoriaeth, ysgrifennu sgriptiau, a chlywed gan y rhai a gyflawnodd lwyddiant creadigol yn 2024. Roedd y digwyddiad yn cynnwys cyflwyniadau, Panel Holi ac Ateb, gweithdai, marchnad a pherfformiadau.

Yn dilyn sylwadau agoriadol gan Arweinydd Cyngor Sir Fynwy, y Cynghorydd Mary Ann Brocklesby, cafodd y gwesteion gyflwyniadau gan Samantha Dazhure, bardd o Zambezaidd o Gil-y-coed a agorodd gyda cherdd a gomisiynwyd am Sir Fynwy, a Hilary Farr o Gyngor Celfyddydau Cymru yn trafod cyfleoedd ariannu a gweithgareddau CCC yn Sir Fynwy.

Nododd Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Mary Ann Brocklesby: “Mae’r celfyddydau wedi’u gwreiddio yn DNA Sir Fynwy. Ar draws y sir, mae gennym artistiaid sy’n gwneud Sir Fynwy yn esiampl i Gymru gyfan.”

“Mae ein digwyddiad Dathliad Diwylliannol yn caniatáu i ni ddod â phobl at ei gilydd i ddathlu eu llwyddiant a hefyd i ddweud diolch am yr holl waith maen nhw’n ei wneud bob dydd ledled y sir.”

“Rydym yn parhau i weithio tuag at greu Strategaeth Ddiwylliannol, amcan allweddol i’r cyngor, ac edrychwn ymlaen at rannu rhagor o wybodaeth a chael barn trigolion ar hyn cyn bo hir.”

Rhoddodd cyflwyniadau cyflym gipolwg ar agweddau diwylliannol amrywiol Sir Fynwy. Cyflwynwyd y rhain gan Emma Bevan-Henderson a Lynn Webb o Gynghrair Greadigol y Fenni, Stephanie Roberts o Ysgol Gynradd Brynbuga, Stuart Bawler o Hummadruz – Theatr Uwchfioled Cymru, Bonnie Helen Hawkins (llyfr darluniadol ‘Under Milk Wood’) a’r gyfansoddwraig Fiona Frank.

Roedd y digwyddiad hefyd yn caniatáu i westeion gymryd rhan mewn gweithdai. Roedd y rhain yn cynnwys camau ymarferol ceisiadau am gyllid gan Hilary Farr, sefydlu practis portreadau gan Oriane Pierrepont, Samantha Rumbidzai Dazhure yn trafod ei llyfr ‘Weeping Tomato’, a Liz Mance yn cyflwyno ei sioe Cyrion Caeredin ‘Cup of Tea with George Elliot.’

Caeodd y digwyddiad gyda Phanel Holi ac Ateb dan gadeiryddiaeth Emma Bevan-Henderson. Trafododd y panel godi proffil creadigrwydd yn Sir Fynwy yn 2025/6. Roedd y panelwyr yn cynnwys Arweinydd Cyngor Sir Fynwy, y Cynghorydd Mary Ann Brocklesby, yr Aelod Cabinet dros Faterion Gwledig, Tai a Thwristiaeth, y Cynghorydd Sara Burch, Tracey Thomas, Pennaeth Diwylliant a Dysgu Cymunedol Cyngor Sir Fynwy, a Rachael Rogers, Rheolwr Strategol Diwylliant, Treftadaeth a’r Celfyddydau Cyngor Sir Fynwy.

Wrth gloi’r digwyddiad, nododd y Cynghorydd Sara Burch: “Mae’r digwyddiad hwn yn tynnu sylw at ychydig o’r gwaith gwych sy’n cael ei wneud ledled Sir Fynwy i gefnogi ein diwydiannau diwylliannol a’n cymunedau creadigol bywiog. Rydw i wedi mwynhau gwrando a gwylio’r holl siaradwyr a chyflwynwyr heddiw. Fel cyngor, mae gennym ddyletswydd i helpu i lunio tirwedd ddiwylliannol ein sir odidog, gan gefnogi gwaith newydd yn ogystal â gwarchod treftadaeth a thraddodiad. Mae ein hybiau, llyfrgelloedd, amgueddfeydd, theatr, ysgolion a chanol trefi yn bwysig wrth ddarparu mannau ar gyfer creadigrwydd o bob math. Diolch i bawb a fynychodd ac a gyfrannodd at ein dathliad.”

Drwy gydol y digwyddiad, cafodd gwesteion berfformiad gan Kim Kaos hefyd, gyda’i greadigaeth – Duwies y Gwy, a chôr Cymunedol Sir Fynwy yn perfformio yn ystod yr egwyl.

Roedd y Marchnad Gwneuthurwyr yn yr ardal hyfforddi yn arddangos cymysgedd o bobl greadigol yn rhannu ac yn gwerthu eu cynnyrch.

Gwaith torri coed wedi’i atal yng Nghomin y Felin, Magwyr

Mae’r gwaith o dorri coed yn fecanyddol ar Gomin y Felin ym Magwyr fel rhan o’r Grant Buddsoddi mewn Coetir (TWIG) wedi’i atal oherwydd bod y Gwanwyn yn mynd rhagddo a nifer o nythod adar wedi eu canfod yn yr ardal.

Mae ecolegwyr wedi bod yn gweithio’n agos gyda chontractwyr drwy gydol y gwaith coed i darfu cyn lleied â phosibl ar fywyd gwyllt lleol. Ar ôl darganfod y nythod, penderfynwyd atal y gwaith a chwblhau unrhyw waith torri sydd ar ôl yn yr Hydref.

Bydd gwaith i adfer y coetir na fydd yn tarfu ar adar sy’n nythu yn parhau, gan gynnwys gwrychoedd marw, cael gwared â malurion, a malu bonion ar hyd ymylon y llwybr lle mae’r gwaith cwympo eisoes wedi’i gwblhau.

Nid oes disgwyl i’r newid hwn effeithio ar rannau eraill o’r prosiect ehangach. Bydd Cyngor Sir Fynwy yn gallu cychwyn prosiectau gwirfoddoli, gan gynnig cyfleoedd i’r gymuned helpu i adfywio Comin y Felin.

Mae blaenoriaeth yn cael ei rhoi i adfer y llwybrau er mwyn sicrhau y gellir gwneud gwaith ar draws yr holl ardaloedd lle mae’r gwaith o dorri’r coed wedi ei gwblhau. Bydd rhan olaf y llwybr yn cael ei orffen yn yr Hydref/Gaeaf.

Gwerthfawrogwn amynedd trigolion a’u cydweithrediad â’r contractwyr drwy gydol y gwaith coed a deallwn y bu tarfu ar fynediad ar y safle.

Rydym hefyd yn cydnabod y newidiadau i’r coed o ganlyniad i’r gwaith, sy’n amlygu maint y coed ynn yr effeithiwyd arnynt gan glefyd (Chalara) coed ynn ar Gomin y Felin. Bydd coed brodorol yn cael eu hailblannu yn yr Hydref/Gaeaf.

Yn y cyfamser, bydd y coedydd yn dechrau aildyfu’n naturiol o lasbrennau a hadau sydd eisoes yn bresennol.

Dywedodd y Cynghorydd Catrin Maby, Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Newid Hinsawdd a’r Amgylchedd: “Er ein bod yn siomedig y bydd rhywfaint o’r gwaith yn cael ei ohirio tan yr hydref, rydym yn cymryd ein dyletswyddau i ddiogelu adar sy’n nythu o ddifrif ac rydym yn hyderus y bydd y prosiect adfer coetir wedi’i gwblhau erbyn diwedd mis Mawrth 2026.” I gael rhagor o wybodaeth, neu i gofrestru diddordeb mewn gwirfoddoli, ewch i: prosiect Adfer Comin y Felin – Monlife

Digwyddiad dathlu llwyddiant Llwybrau i Gymunedau

Ar ddydd Gwener, 28ain Mawrth, cynhaliodd yr Hyb Cymunedol ym Magwyr a Gwndy ddigwyddiad dathlu i nodi llwyddiant y prosiect Llwybrau i Gymunedau.

Amlygodd y digwyddiad hwn yr hyn sydd wedi ei wneud yn bosibl gan Grant Gwella Mynediad Llywodraeth Cymru dros y tair blynedd diwethaf.

Mae’r prosiect Llwybrau i Gymunedau wedi bod yn allweddol wrth ddatblygu partneriaethau gyda sefydliadau amrywiol, gan gynnwys Cerddwyr Cymru, Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Gwent, Lefelau Byw, ac eraill. Mae’r cydweithrediadau hyn wedi cyfrannu’n sylweddol at lwyddiant y prosiect, gan ehangu o 5 i 17 o grwpiau gwirfoddol gweithredol, gyda phum grŵp arall yn dangos diddordeb.

Mae Sir Fynwy wedi bod yn arloeswr yn y DU, gan mai dyma’r awdurdod cyntaf i ymgymryd â Chytundeb Lefel Gwasanaeth gyda’r Cerddwyr, model sydd bellach yn cael ei ailadrodd mewn mannau eraill. Er na fydd y Prosiect Llwybrau i Gymunedau yn parhau i’r flwyddyn ariannol nesaf, bydd Swyddog Cysylltiadau Cymunedol MonLife yn parhau i gefnogi’r grwpiau gwirfoddol.

Mae’r Cerddwyr wedi cynnal 82 o ddigwyddiadau ymgysylltu, ac mae gwirfoddolwyr wedi cyfrannu dros 4500 o oriau yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae eu hymdrechion wedi arwain at osod 117 o byst cyfeirbwyntiau, 225 o gyfeirbwyntiau (arwyddion i nodi llwybrau cyhoeddus), 68 o gatiau, 94+ arwyddbyst, 109 o risiau, a datrys 281 o faterion diogelwch. Yn ogystal, mae gwirfoddolwyr wedi clirio 420 o ddodrefn sydd wedi gordyfu a 14,077 metr o lystyfiant.

Talodd Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Faterion Gwledig, Tai a Thwristiaeth, y Cynghorydd Sara Burch, deyrnged i’r gwirfoddolwyr, “Heb ymroddiad y gwirfoddolwyr ar draws y sir, ni fydd y Cyngor yn gallu sicrhau bod ein hawliau tramwy yn glir ac yn ddiogel i bawb eu defnyddio. Ar ran y Cyngor, diolch i chi am eich holl waith ac ymroddiad.”

Nod y prosiect Llwybrau i Gymunedau, a gynhaliwyd rhwng Gorffennaf 2024 a Mawrth 2025, oedd creu system reoli fwy cynaliadwy ar gyfer y rhwydwaith Llwybrau a Hawliau Tramwy ar ochr orllewinol Sir Fynwy. Roedd y prosiect yn canolbwyntio ar wella gwydnwch cymunedol a grymuso gwirfoddolwyr lleol i gyflawni nodau cyfiawnder cymdeithasol a llesiant.

Ychwanegodd y Cynghorydd Burch, “Fel Cyngor, rydym yn ymroddedig i weithio gyda phartneriaid i wella mynediad i bawb. Mae gallu cytuno ar gytundeb gwasanaeth gyda The Rambles wedi bod yn allweddol i hyn, gan eu bod wedi gallu darparu eu harbenigedd wrth recriwtio a hyfforddi’r gwirfoddolwyr.”

I gael gwybod mwy am dîm Mynediad Cefn Gwlad MonLife, ewch i: www.monlife.co.uk/cy/outdoor/countryside-access/

Lansio gwasanaeth blwch cof newydd mewn hybiau cymunedol

Bydd blychau cof newydd ar gael yn Hybiau Cymunedol Sir Fynwy o fis Ebrill 2025.

Diolch i gyllid gan Ffederasiwn Amgueddfeydd ac Orielau Cymru, mae MonLife Heritage Learning wedi datblygu 15 o flychau atgofion newydd i’w defnyddio yn y gymuned.

Mae pob blwch ar gael i’w fenthyg am ddim, yn debyg i fenthyca llyfr llyfrgell.

Mae pob blwch cof yn cynnwys cyfoeth o wrthrychau a ddewiswyd yn ofalus sy’n ddelfrydol ar gyfer hel atgofion am ddigwyddiadau’r gorffennol gydag oedolion hŷn neu bobl sy’n byw gyda dementia. Mae gan bob blwch thema wahanol fel y gall defnyddwyr sgwrsio am brofiadau ac atgofion amrywiol.

Lansiwyd y gwasanaeth yn ddiweddar yn Hyb Cymunedol Cil-y-coed. Roedd y digwyddiad yn arddangos gwybodaeth a chefnogaeth i bobl sy’n byw gyda dementia, gan gynnwys Darllen yn Well ar gyfer Dementia.

Mae Darllen yn Well ar gyfer Dementia yn argymell adnoddau darllen a digidol defnyddiol i bobl sy’n byw âdementia, eu teuluoedd a’u gofalwyr. Roedd cyfle hefyd i ganu gyda Chlwb Canu Cas-gwent a chymryd rhan mewn gweithgaredd crefft gan Ddysgu Cymunedol Sir Fynwy.

Dywedodd y Cynghorydd Angela Sandles, Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Gydraddoldeb ac Ymgysylltu: “Diolch i gyllid gan Ffederasiwn Amgueddfeydd ac Orielau Cymru, mae ein swyddogion Dysgu Treftadaeth MonLife wedi llwyddo i greu blychau atgofion a fydd yn dod â hanes yn fyw.

“Rwyf wedi mwynhau archwilio’r blychau hyn fy hun, ac rwy’n annog pobl i’w benthyca i greu eiliadau o hel atgofion.”

Hoffai Cyngor Sir Fynwy ddiolch i Gyngor Llyfrau Cymru am ariannu’r lansiad.

I ddod o hyd i’ch hyb cymunedol lleol, ewch i https://www.monmouthshire.gov.uk/cy/hybiau-cymunedol-sir-fynwy/

Gwaith i ddechrau ar Gynllun Teithio Llesol Cil-y-coed, Ffordd Woodstock

Bydd Cyngor Sir Fynwy yn dechrau gwaith ar Gynllun Teithio Llesol Cil-y-coed ar 17 Mawrth 2025

Wedi’i ariannu drwy Gronfa Teithio Llesol Llywodraeth Cymru, nod y cynllun yw gwella cysylltiadau teithio llesol i Ysgol Cil-y-coed a chyrchfannau lleol eraill.

Mae strategaeth y Cyngor ar gyfer teithio llesol yn annog trigolion i ddefnyddio cerdded, beicio a mathau eraill o gludiant llesol ar gyfer teithiau byr, bob dydd. Drwy greu amgylcheddau cymunedol sy’n gwneud teithio llesol yn ddiogel, yn gyfleus ac yn ddeniadol, mae’r cynllun yn cynnig dewis cost-effeithiol ac iach yn lle gyrru, tra’n gwella effeithlonrwydd y system ffyrdd i’r rhai sydd angen gyrru.

Mae cynllun Ffordd Woodstock wedi’i ddatblygu mewn ymateb i anghenion lleol a nodwyd gan y Cyngor a sefydliadau eraill, sy’n cynnwys yr angen am lwybrau a mannau croesi mwy diogel i gerddwyr a defnyddwyr cadeiriau olwyn a bydd yn gweld uwchraddio llwybrau a chroesfannau ar hyd y ffordd i wella diogelwch, ansawdd llwybrau, a lleihau tagfeydd.

Casglodd ymgynghoriad cyhoeddus a gynhaliwyd yn 2024 fewnbwn ar gynlluniau datblygu’r ardal. Roedd hyn yn cynnwys sesiynau ymgysylltu wyneb yn wyneb, ffurflen ymgynghori ar-lein, ac arolwg i ddisgyblion yn Ysgol Cil-y-coed i roi adborth.

Mae’r datblygiadau ar hyd Ffordd Woodstock yn cynnwys cynllun ffordd wedi’i ailgynllunio i ymgorffori llwybr teithio llesol a rennir, ail-leoli safleoedd bysiau Meddygfa Gray Hill yn nes at y llwybr cerddwyr i ganol y dref (i ffwrdd o gyffordd Lôn y Felin), a gosod ac uwchraddio cyfleusterau croesi, palmentydd cyffyrddol ac arwyddion.

I gael manylion llawn y gwaith arfaethedig, ewch i www.monlife.co.uk/cy/woodstockway/

Mae’r Cyngor yn gweithio gyda Wales & West Utilities a Chymdeithas Tai Sir Fynwy (MHA) i darfu cyn lleied â phosibl ar bob cynllun yng nghyffiniau Ffordd Woodstock. O’r 17 Fawrth, bydd y prosiect yn golygu cydweithio rhwng y Cyngor a Wales & West Utilities, sy’n uwchraddio mwy na 2,000 metr o bibellau nwy. Bydd pob sefydliad yn gweithio gyda’i gilydd i darfu cyn lleied â phosibl ar drigolion sy’n defnyddio’r ffordd yn ddyddiol.

Mae rhagor o wybodaeth am y gwaith nwy ar gael ar wefan Wales & West Utilities: www.wwutilities.co.uk/in-your-area/in-your-area-map/?postcode=caldicot

Dywedodd y Cynghorydd Sara Burch, Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Faterion Gwledig, Tai a Thwristiaeth: “Mae’n wych gweld y gwaith ar Ffordd Woodstock yn dechrau. Fel Cyngor, rydym yn edrych i sicrhau’r llwybrau gorau posibl i’n trigolion ac ymwelwyr eu defnyddio wrth deithio o fewn ein trefi.

Diolch i bawb a gymerodd ran yn yr ymgynghoriad y llynedd – gallwn ddylunio a datblygu llwybr teithio llesol a fydd yn gwneud teithiau pobl yn fwy diogel ac effeithlon yng Nghil-y-coed.

Rwyf hefyd yn falch o’n partneriaeth â Wales & West Utilities. Bydd y bartneriaeth waith hon yn lleihau’r effaith ar bobl o ddydd i ddydd wrth i ni ddechrau gweithredu’r cynllun.”

MonLife yn cyhoeddi rhaglen llawn hwyl i deuluoedd a phobl ifanc

Mae MonLife wedi cyhoeddi amrywiaeth o weithgareddau a digwyddiadau cyffrous i deuluoedd a phobl ifanc yn ystod hanner tymor mis Chwefror.

Mae sesiynau aros a chwarae am ddim yn cynnig cyfle i blant a theuluoedd fwynhau amrywiaeth o weithgareddau, gan gynnwys chwarae, celf a chrefft, ac adeiladu cuddfannau. Yn ogystal, mae’r rhaglen Chwarae Egnïol ar gyfer plant 5-11 oed yn cynnwys sesiynau am ddim o dan arweiniad gweithwyr chwarae profiadol. Mae sesiynau yng Nghil-y-coed a Chas-gwent wedi’u harchebu’n llawn, ac felly rydym yn argymell eich bod yn sicrhau eich lle mewn lleoliadau eraill cyn gynted â phosibl i osgoi cael eich siomi.

Ymunwch â ni yng Nghanolfan Hamdden Cil-y-coed ar gyfer ein dosbarthiadau meistr diogelwch dŵr. Wedi’u trefnu gan Nofio Cymru, mae’r dosbarthiadau hyn yn rhoi sgiliau hunan-achub hanfodol i blant a gwybodaeth hanfodol am ddiogelwch dŵr.

Wedi’u cynllunio ar gyfer plant 7-11 oed a 12 – 14 oed, mae’r sesiynau hyn yn canolbwyntio ar ddysgu ymarferol tra’n magu hyder yn y dŵr ac o’i gwmpas heb fod angen unrhyw brofiad nofio blaenorol. Gyda dwy sesiwn ar gael, rydym yn annog pawb i gofrestru nawr.

Bydd canolfannau ieuenctid ar draws Sir Fynwy ar agor ar ddiwrnodau penodol yn ystod hanner tymor, gan ddarparu lle diogel i bobl ifanc gymryd rhan mewn gweithgareddau, cwrdd â ffrindiau newydd, a derbyn cefnogaeth gan weithwyr ieuenctid cymwys.

Rydym yn gyffrous i groesawu pawb yn ôl i Amgueddfeydd y Fenni a Chas-gwent dydd Sadwrn yma. Peidiwch â cholli’r arddangosfa ‘Pysgod Mawr’ newydd yng Nghas-gwent ac ymunwch â ni ar gyfer crefftau thema Dydd Gŵyl Dewi yn ein hamgueddfeydd sydd i’w cynnal drwy gydol yr hanner tymor.

Paratowch ar gyfer hanner tymor mis Chwefror llawn hwyl gyda Hybiau Cymunedol a Llyfrgelloedd MonLife! Mae amrywiaeth o weithgareddau cyffrous o straeon a chrefftau i Weithdai Lego wedi’u trefnu i chi eu mwynhau.

Peidiwch â cholli’r digwyddiadau gwych yn Theatr Borough yn y Fenni yr hanner tymor hwn. Ymhlith yr uchafbwyntiau mae perfformiadau gan Blazin’ Fiddles, Llyr Williams gyda Rhapsodies & Waltzes, Budapest Cafe Orchestra, a chynhyrchiad arbennig o “The Picture of Dorian Gray.”

I gael rhagor o wybodaeth am yr holl weithgareddau ac i archebu lle, ewch i https://www.monlife.co.uk/events/