Llwybr Teithio Llesol Williams Field Lane i Bont Mynwy

Llwybr teithio llesol cyflawn, hygyrch o ystâd dai Kingswood Gate, Trefynwy, i ganol tref Trefynwy drwy Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw, Ysgol Gynradd Overmonnow a Hen Bont Mynwy, gyda chysylltiadau ymlaen â’r Bridges Community Centre, Ysbyty Cymunedol Dyffryn Mynwy, maes parcio rhad ac am ddim Rockfield Road a pharc sglefrio Trefynwy. 

Pam y cynigiwyd newidiadau?

Cydnabuwyd yr angen am lwybr gwell i Ysgol Gynradd Overmonnow gyntaf yn ystod cyflwyniad Map Rhwydwaith Integredig Teithio Llesol Cyngor Sir Fynwy i Lywodraeth Cymru yn 2018. Mae Wonastow Road yn llwybr rhydwelïol i’r dref a’r ardal ddiwydiannol ar gyfer traffig cerbydau, ond roedd darparu llwybrau teithio llesol yn yr ardal yn heriol oherwydd hen gynllun y ffyrdd, diffyg troedffordd a lled mewn rhai adrannau, a ffos/ceuffos sy’n rhedeg ar hyd y ffordd i gwrdd â’r afon Mynwy. Roedd hawl tramwy cyhoeddus yn rhedeg rhwng Kings Fee, Overmonnow, a St Thomas Road, Drybridge, yn cynnig llwybr i ffwrdd o draffig cerbydau trwm, ond roedd yn llwybr baw a oedd yn dywyll ac yn anhygyrch ar adegau. 

Mae’r datblygiad tai yn Kingswood Gate wedi bod yn un o’r prif ysgogwyr ar gyfer newidiadau sy’n cael eu cynnig, gan ymateb i dwf poblogaeth leol trwy gefnogi newid moddol a lleihau’r pwysau ar rwydwaith priffyrdd lleol.  Mae gan ddarpariaeth cerdded, olwyna a beicio rôl sylweddol i’w chwarae wrth liniaru tagfeydd cerbydau, llygredd, a materion iechyd a lles sy’n gysylltiedig â ffyrdd o fyw sy’n dibynnu ar geir.

Sut cafodd y cynllun ei ariannu?

Mae cyllid ar gyfer gwahanol elfennau’r cynllun hwn wedi’i roi gan Gronfa Teithio Llesol Llywodraeth Cymru, cronfa Llwybrau Diogel mewn Cymunedau yn ogystal ag arian Adran 106 o ddatblygiadau lleol.

Amcanion Cyffredinol y Cynllun

• Darparu rhwydwaith cerdded a beicio cydlynol, uniongyrchol, cyfforddus a deniadol o Overmonnow i gymunedau, gwasanaethau a chyfleusterau cyfagos ar draws Trefynwy;
• Cynyddu lefelau mynediad cynaliadwy i gyflogaeth, iechyd, addysg a gwasanaethau; 
• Cael effaith gadarnhaol, yn wirioneddol a chanfyddedig, ar ddiogelwch cerddwyr, beicwyr a defnyddwyr cadair olwyn ar hyd ac ar draws ardal yr astudiaeth; 
• Cefnogi newid moddol yn Nhrefynwy tuag at ddulliau mwy cynaliadwy o drafnidiaeth;
• Lleihau effeithiau negyddol trafnidiaeth ar yr amgylchedd naturiol ac adeiledig.

Rhannau y cynllun: 

Williams Field Lane cam 1 

Wonastow Road i Bont Mynwy gan gynnwys Rockfield Road a Drybridge Street 

Llwybr teithio llesol Kingswood Gate

Williams Field Lane Cam 1

Adeiladwyd yn 2022

Cam cyntaf y cynllun oedd llwybr Williams Field Lane.  Mae’r llwybr yn cysylltu sawl ystad dai yn caniatáu mynediad uniongyrchol, diogel i Ysgol Gynradd Overmonnow, canol y dref a chyfleusterau eraill.  Wedi’i adeiladu yn 2022, darparodd y cynllun lwybr cerdded, olwyna a beicio 3m o led o Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw hyd at ble mae Williams Field Lane yn cysylltu â Wonastow Road. Disodlodd y llwybr drac a ddefnyddiwyd yn dda ond a oedd yn fwdlyd ac yn bennaf yn caniatáu mynediad llawer mwy diogel i Ysgol Gynradd Overmonnow a hefyd yn fuddiol i’r cysylltiadau rhwydwaith ehangach â chanol y dref. Mae’r llwybr yn cynnwys goleuadau lefel isel, wedi’u cynllunio i leihau’r effaith ar ystlumod a bywyd gwyllt lleol arall.  Fel ymdrech ar y cyd rhwng adrannau Cyngor Sir Fynwy, adeiladwyd parc chwarae yn Kings Fee hefyd fel rhan o’r cam llwybr hwn.  Mae’r parc chwarae, a adeiladwyd bob ochr i’r llwybr, yn caniatáu “chwarae ar hyd y ffordd” yn ogystal â gofod addysg awyr agored ar gyfer Ysgol Gynradd Overmonnow.  Cydnabuwyd y rhan hon o’r llwybr ym mis Mai 2025 fel meincnod ar gyfer cynlluniau Teithio Llesol a “chwarae ar hyd y ffordd” eraill ledled Cymru – https://www.monmouthshire.gov.uk/cy/2025/05/cyllid-cyngor-sir-fynwy-i-wella-mannau-chwarae/ 

Casglir data ar y defnydd o lwybrau i fonitro effaith a thueddiadau defnydd.  Yn y 3 blynedd y mae’r llwybr wedi bod ar waith, mae’r data wedi dangos cynnydd mewn traffig ar adegau brig, gan roi tystiolaeth bod y llwybr yn cael ei ddefnyddio ar gyfer ‘teithiau pwrpasol’ fel cyrraedd yr ysgol neu le gwaith.

Mae rhan byr, cul sy’n rhedeg rhwng dau adeilad diwydiannol mawr oddi ar Heol Ystad Ddiwydiannol Llanwarw. Er bod y llwybr yn dal i ganiatáu mynediad, mae’n gul a dylai unrhyw un sy’n olwyna neu’n beicio ar hyd y rhan honno fod yn ofalus ac yn edrych allan am ddefnyddwyr eraill. Ar hyn o bryd mae cynlluniau i ehangu’r adran hon wedi’u gohirio oherwydd blaenoriaethu cynlluniau eraill. 

Wonastow Road i Bont Trefynwy gan gynnwys Rockfield Road a Drybridge Street

Adeiladwyd yn 2024

Roedd y cam hwn yn canolbwyntio ar Wonastow Road, Drybridge Street a Rockfield Road a chreu cysylltiad rhwng Cam 1 Williams Field Lane a Phont Mynwy.  Mae’n darparu gwell mynediad i Bridges Community Centre, Ysbyty Dyffryn Mynwy a’r cyfleusterau a’r gwasanaethau yng nghanol y dref a thu hwnt fel y ganolfan hamdden a’r Ysgol Gyfun. Mae hefyd yn darparu cysylltiad o faes parcio rhad ac am ddim Cyngor Sir Fynwy a pharc sglefrio Rockfield Road i ganol y dref.

Yn hanesyddol, mae gan y ffyrdd yn yr ardal hon lawer o draffig gan gynnwys lorïau mawr sy’n cyrchu Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw. Roedd y cynllun ffordd a oedd yn cynnwys cylchfan fach wedi’i baentio yn caniatáu i gerbydau symud ar gyflymder hyd yn oed ar ôl i’r cyfyngiad 20mya gael ei gyflwyno.  Gyda’i gilydd, roedd y materion hyn ynghyd â phalmentydd cul a darpariaeth wael ar gyfer croesi’r ffordd yn gwneud i’r ardal deimlo’n anniogel ac yn ddi-groeso i’r rhai sy’n cerdded ac yn olwyna.

Roedd y cynllun yn cynnwys: 

• Ehangu’r droedffordd bresennol ar ochr ogleddol Wonastow Road i ddarparu ar gyfer troedffordd/llwybr beicio a rennir.
• Disodli cylchfan fach bresennol Wonastow Road/Drybridge Street/Rockfield Road gyda chyffordd flaenoriaeth (cyffordd T).
• Darparu croesfan gyfochrog (fel croesfan sebra ond gyda lôn ar gyfer beicio) ar fraich gyffordd Rockfield Road
• Darparu croesfan anffurfiol (palmant isel a chyffyrddol) ar lwybr ffordd ochr y gyffordd (Wonastow Road).
• Lledu’r droedffordd bresennol ar Rockfield Road o’r gyffordd flaenoriaeth newydd i barc sglefrio Trefynwy.
• Lledu rhan fer o’r droedffordd bresennol ar hyd Drybridge Street, ger cylchfan Pont Trefynwy
• Cael gwared ar rannau o barcio ar y stryd ar hyd Wonastow Road i ddarparu’r llwybr yn unol â Chanllawiau’r Ddeddf Teithio Llesol.
• Darparu croesfan gyfochrog ar draws heol Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw

Croesfan gyfochrog Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw

Hefyd fel rhan o’r cam hwn o waith, gosodwyd croesfan gyfochrog (fel croesfan sebra, ond gyda lôn ar gyfer beicio) ar draws ffordd Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw, gan fod y ffordd hon yn cario cerbydau mawr. Mae’r groesfan hon yn allweddol wrth gysylltu llwybr Kingswood Gate â Llwybr Williams Field ac yn rhoi lle i’r rhai sy’n cerdded, olwyna a beicio i’w groesi.

Llwybr teithio llesol Kingswood Gate

Adeiladwyd yn 2025

Mae ystâd dai Kingswood Gate i’r gorllewin o Ysgol Gynradd Overmonnow ac fe’i hadeiladwyd tua 2016 ac mae’n cynnwys dros 300 o dai.  Mae’r ystâd wedi’i chysylltu ar y ffordd â Threfynwy gan Wonastow Road.  Mae gan y ffordd hon seilwaith palmant gwael heb unrhyw sgôp i wella adrannau, lefelau uchel o symudiad HGV gyda’r ystâd ddiwydiannol leol a diffyg seilwaith teithio llesol.  Nid oes llawer o botensial i wella’r coridor hwn, oherwydd agosrwydd ceuffos ochr y ffordd ac eiddo cyfagos. Nid oedd y llwybr i gerddwyr a ddarparwyd gyda datblygiad yr ystâd yn ddigon hygyrch nac uniongyrchol, a phrofodd y cyllid Adran 106 o’r ystâd a neilltuwyd ar gyfer datblygu’r llwybr ‘llinell ddymuniad’ a ffefrir ar draws dôl Kingswood Gate yn annigonol i gwblhau’r llwybr. Felly, datblygodd Cyngor Sir Fynwy’r llwybr gan ddefnyddio rowndiau olynol o gyllid gan Gronfa Teithio Llesol Llywodraeth Cymru (yn ogystal ag Adran 106) ac, yn 2025, sicrhawyd £338,000 o gyllid adeiladu gan Gyngor Sir Fynwy o Gronfa Llwybrau Diogel mewn Cymunedau Llywodraeth Cymru.

Mae’r cam hwn o’r cynllun wedi cymryd mwy o amser i’w gwblhau nag a gynlluniwyd yn wreiddiol.  Mae perchnogaeth tir, newid aliniad yr Hawl Tramwy Cyhoeddus, ecoleg sensitif, llifogydd a chylchoedd ariannu i gyd wedi bod yn ffactorau yn cynyddu’r amser a gymerodd y broses.  Agorwyd y llwybr i’w ddefnyddio ym mis Tachwedd 2025. 

Mae’r cynllun yn cynnwys:

• Llwybr cerdded, olwyna a beicio 3 metr o led
• Croesfan a cheuffos dros y ffos o’r ddôl i ystâd Kingswood Gate (pen gorllewinol y ddôl)
• Nodweddion Draenio Trefol Cynaliadwy (SDCau) ar gyfer rheoli dŵr daear ar hyd y llwybr
• Goleuadau lefel isel sy’n gyfeillgar i fioamrywiaeth
• Cysylltiad â chroesfan Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw a llwybr Williams Field Lane sydd eisoes wedi’i hadeiladu.

Bydd data cerdded a beicio yn cael ei gasglu dros yr ychydig flynyddoedd nesaf i helpu i adeiladu darlun a dangos tueddiadau o ddefnyddio’r llwybr.  Gwelwyd mwy o ddefnydd ar ran Williams Field Lane o’r llwybr ar ôl ei osod ac mae’n parhau i ddangos defnydd da a thueddiadau amlwg bod pobl yn defnyddio’r llwybr i fynd i’r ysgol neu le gwaith ac oddi yno.  Gydag ychwanegu adran newydd Kingswood Gate i’r llwybr hwn, bydd yn caniatáu i hyd yn oed mwy o bobl ddewis cerdded neu feicio i mewn i Drefynwy.  Mae’r llwybr gorffenedig yn cysylltu’n uniongyrchol â’r groesfan yn Ystâd Ddiwydiannol Llanwarw, ymlaen i Williams Field Lane ac yn olaf yn ymuno â llwybrau teithio llesol Wonastow Road/Drybridge Street, gan greu llwybr parhaus, uniongyrchol a chyfforddus ar gyfer cerdded, olwyna a beicio rhwng Kingswood Gate a chanol Trefynwy.

Data ac Effaith

Mae’r llwybr hwn wedi’i fonitro ar gyfer defnydd cerdded, olwyna a beicio trwy gydol ei ddatblygiad. Mae’r data yn dangos tuedd o fwy o ddefnydd ar amseroedd ysgol yn ystod yr wythnos, sy’n awgrymu bod y llwybr yn ddefnyddiol ar gyfer teithiau pwrpasol, fel teithiau i’r ysgol a’r gwaith, yn ogystal â theithiau hamdden.  Trwy gasglu data dienw, mae’r defnydd o lwybrau yn cael ei fonitro i fesur effaith gwelliannau llwybrau.

I gael rhagor o wybodaeth am waith Cyngor Sir Fynwy ar deithio llesol yn Nhrfynwy, ewch i Monmouth – Monlife

This post is also available in: English