BioTapestri
Plethu natur, cymuned a chreadigrwydd gyda’i gilydd: dathliad o fioamrywiaeth a gweithredu cymunedol
BioTapestri yn waith celf amlgyfrwng bywiog sy’n dathlu bioamrywiaeth gyfoethog rhanbarth Gwent a’r cymunedau sy’n gweithio i’w warchod. Gan adleisio Tapestri Bayeux o ran maint, mae’r greadigaeth uchelgeisiol hon,sy’n 70 metr o hyd, yn cael ei chyd-gynhyrchu gan grwpiau cymunedol ar draws pob un o’r pum awdurdod lleol yng Ngwent. Nid tapestri traddodiadol mohono, ond darn cyfryngau cymysg trawiadol sy’n dod â’r cynefinoedd a’r rhywogaethau sy’n gwneud Gwent mor arbennig yn fyw.
Mae pob un o’r 20 panel—pedwar o bob awdurdod lleol—yn cynrychioli cynefin gwahanol: coetir, dyfrol, glaswelltir, a threfol. Mae’r paneli hyn yn arddangos rhywogaethau eiconig fel eog yr Iwerydd, gylfinbrif, draenogod, gloÿnnod byw brith y gors, a chimwch crafanc gwyn, ymhlith llawer o rai eraill.
Mae’r gwaith celf yn tynnu sylw at amrywiaeth a phwysigrwydd ecosystemau lleol a’r rhywogaethau maen nhw’n eu cynnal. Mae creu’r BioTapestri yn ymdrech gymunedol gyfan, gyda’n tîm yn gweithio ochr yn ochr â grwpiau ledled Gwent. Gwyliwch y fideo i glywed gan rai o’r bobl rydyn ni wedi bod yn gweithio gyda nhw am yr hyn y mae’r prosiect wedi’i olygu iddyn nhw.
ADD VIDEO
Pam y BioTapestri ?
Mae’r BioTapestry yn rhan o waith ehangach Partneriaeth Grid Gwyrdd Gwent (PGGG) i godi ymwybyddiaeth o Argyfyngau Natur a Hinsawdd. Mae’n ymwneud â Helpu Natur i’n Helpu Ni – gan amlygu sut y gall ecosystemau iach gefnogi gwydnwch hinsawdd, bioamrywiaeth a lles dynol.
Drwy weithdai creadigol a digwyddiadau cymunedol, mae’r prosiect yn meithrin:
- Cysylltiad â natur leol
- Ymwybyddiaeth o fioamrywiaeth
- Cydlyniant cymunedol
- Rhannu sgiliau a dysgu
Straeon o’r Paneli
Mae pob panel yn adrodd stori unigryw, wedi’i llunio gan y bobl sy’n ei chreu:
- Grŵp ‘Coffee n Laughs’ (Casnewydd) ar rywogaethau dyfrol, gan ddarganfod pwysigrwydd Afon Wysg a Gwastadeddau Gwent. Taniodd ymweliad â Gwlyptiroedd Casnewydd angerdd newydd dros fywyd gwyllt lleol—daeth un cyfranogwr hyd yn oed yn eiriolwr dros lamprai!
- Grŵp Cymunedol ‘Van Life’ (Caerffili) sy’n archwilio bioamrywiaeth drefol, gan ddathlu gwenoliaid duon, gwenoliaid y to, a gwenoliaid. Mae eu panel yn cynnwys tylluanod, ystlumod, gloÿnnod byw, a phryfed a geir mewn gerddi a mannau gwyrdd lleol.
- Grŵp SM Wyesham (Sir Fynwy) yn creu panel â thema afon wedi’i ysbrydoli gan Afon Gwy. Mae eu gwaith yn cynnwys glas y dorlan, blodau crafanc y dŵr, a gwenoliaid y tywod, tra hefyd yn myfyrio ar heriau ecolegol cyfredol yr afon.
- Pentref Cynhaliodd Tyleri (Blaenau Gwent) sesiynau galw heibio yn y caffi lleol, lle dysgodd pobl—gan gynnwys SCCH a disgyblion o Ysgol Gynradd Blaenycwm —ffeithiau difyr am ddraenogod a’u byrbrydau llysnafeddog hoff: gwlithod a malwod sy’n ymddangos ar y panel bioamrywiaeth drefol.
- Llantarnam Grange (Torfaen) weithdai teuluol a sesiynau galw heibio yn yr haf, gan archwilio bywyd gwyllt yr afon a’r coetir. Darganfu’r cyfranogwyr bryfed caddis clyfar gyda’u casys disglair ac edmygu harddwch cain cennin Pedr Cymru.
Mae cannoedd o wirfoddolwyr wedi cyfrannu eu hamser, eu creadigrwydd a’u hangerdd. Mae llawer wedi mynd â’u darnau adref i ychwanegu cyffyrddiadau personol, gan ddyfnhau eu cysylltiad â’r prosiect.
Mae cyfranogwyr wedi disgrifio’r profiad fel a ganlyn:
- “Pleserus a gwerthfawr”
- “Ffordd wych o ddysgu am rywogaethau lleol”
- “Cyfle i gwrdd ag eraill a gweithio gyda’n gilydd mewn grŵp”
Mae grwpiau bellach yn awyddus i gyfarfod ar draws ffiniau awdurdodau lleol, gan rannu straeon, technegau, ac ymrwymiad ar y cyd i ddiogelu natur ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.
Ymgysylltiad Addysgol
Yn ogystal â gweithdai cymunedol, mae tîm PGGG wedi cyflwyno sesiynau addysgol mewn llawer o ysgolion ledled y rhanbarth, gyda disgyblion yn dysgu am bwysigrwydd peillwyr a’u cynefinoedd. Mae’r prosiect hefyd wedi cael sylw mewn digwyddiadau cyhoeddus, gan gynnwys digwyddiadau teuluol, cynlluniau chwarae gwyliau a Diwrnod Bioamrywiaeth y Senedd, lle cafodd adborth cadarnhaol gan fynychwyr a chynrychiolwyr etholedig.
Beth Nesaf?
Wrth i’r BioTapestri agosáu at ei gwblhau, rydym yn cynllunio digwyddiadau dathlu i arddangos y paneli a’r straeon y tu ôl iddynt. Bydd y rhain yn tynnu sylw at bŵer gweithredu cymunedol wrth fynd i’r afael â cholli bioamrywiaeth a newid hinsawdd.
Am ragor o wybodaeth neu i gymryd rhan, ewch i:
Newyddion a Digwyddiadau PGGG
Cyswllt: colettemooney@monmouthshire.gov.uk
Cadwch lygad am y diweddariadau a’r cyfleoedd i gymryd rhan!
This post is also available in: English